رشد پس از تروما، تغییرات روانشناختی مثبتی است که برخی افراد پس از یک بحران زندگی یا رویداد آسیب­زا تجربه می­کنند. مقالۀ حاضر مروری بر نظریه، پژوهش و کاربرد حوزۀ روانشناسی رشد پس از سانحه می­باشد، که به شیوۀ مروری-تحلیلی نگاشته شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که استرس و تنش پس از آسیب همیشه به معنی بروز یک اختلال نیست. بلکه این نوع استرس، گاهی می­تواند به این معنی باشد که داشتن تنش و پریشانی پس از تجربۀ یک آسیب و تروما کاملاً طبیعی بوده، زیرا که فرد وارد یک فاز طبیعی و نرمال احساسی جهت برخورد با تروما شده تا بتواند زندگی خود را از نو بسازد و آنچه برایش اتفاق افتاده است را به درستی درک کند.

رشد پس از سانحه، تجربه ذهنی تغییرات روان شناختی مثبت است که توسط فرد و در اثر مقابله با موقعیت های به شدت چالش برانگیز ایجاد می شود. ابزار سنجش رشد پس از سانحه یکی از معتبرترین ابزارها برای اندازه گیری این تغییرات پس از حادثه تنش زا است. هدف این مطالعه ترجمه و روان سنجی ابزار استاندارد رشد پس از سانحه در بیماران مبتلا به سرطان در جامعه ایران است.مطالعه حاضر یک مطالعه روش شناختی بود که به ترجمه و روان سنجی ابزار رشد پس از سانحه پرداخت. جامعه پژوهش بیماران مبتلا به سرطان مراجعه کننده به دو بیمارستان اصلی ارجاع بیماران مبتلا به سرطان و حجم نمونه 402 بیمار واجد شرایط بود. ترجمه ابزار رشد پس از سانحه بر اساس روش وایلد و همکاران انجام گرفت و برای روان سنجی ابزار، از بررسی روایی محتوا و صوری، روایی سازه، پایایی همسانی درونی و پایایی ثبات استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از دو نرم افزار آماری SPSS و LISREL استفاده شد. میانگین (انحراف معیار) نمره رشد پس از سانحه نمونه های حاضر در این مطالعه 68.68±14.7 بود. شاخص های نیکویی برازش از جمله CFI، IFI، RMSEA، NFI، NNFI، RFI، SRMR در تحلیل عاملی تاییدی برازش قابل قبولی را نشان دادند و ساختار 5 عاملی ابزار رشد پس از سانحه مورد تایید قرار گرفت. ضریب آلفا کرونباخ برای کل ابزار a=0.87 و ضرایب به دست آمده برای مولفه های مقیاس 5 عاملی اصلی a=0.57-0.77 بوده است و همبستگی بین دو بار اجرای آزمون با فاصله 30 روز در 18 نمونه r=0.75 به دست آمد.نتایج این مطالعه از قابلیت کاربرد نسخه فارسی ابزار رشد پس از سانحه برای اندازه گیری رشد پس از سانحه در بیماران مبتلا به سرطان در جامعه ایران حمایت می کند.

هدف این پژوهش، فهم دیدگاه کارشناسان در مورد روش های انتقال مفاهیم فرهنگی و اجتماعی از طریق پویانمایی است. دلیل اصلی توجه به این امر، استراتژیک بودن ژانر پویانمایی برای کودکان است؛ ژانری که می تواند به عنوان جزئی از فرآیند رشد کودک و وسیله نهادینه شدن انواع مفاهیم اجتماعی و فرهنگی موردنیاز وی در طول زمان رشد به حساب آید. از این رو مفاهیم منتقله و روش های نهادینه شدن صحیح مفاهیم، برای استفاده از این ابزار در فرایند رشد کودک، اهمیت خواهد داشت. این پژوهش با استفاده از روش کیفی انجام شده و از طریق مصاحبه عمیق با کارشناسان، اطلاعات و داده ها جمع آوری گردیده است. همچنین، از روش مقایسه دائمی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. به منظور همگرایی مصاحبه ها و نیز نگاه عملی به موضوع، تأکید در مصاحبه ها بر نمونه ای ایرانی از تولیدات مرکز صبا با نام «پهلوانان» بود؛ که به داستان هایی از زندگی پوریای ولی به عنوان یک اسطوره ایرانی می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد که : «ساخت مفهوم توسط کودک به جای انتقال آن» ، «تقویت بازارهای جانبی (ایجادپیوست فرهنگی) به عنوان تحکیم کننده انتقال مفاهیم»، «تولید پویانماییهای صامت(بدون دیالوگ)»، «الگو پروری»،«توجه انتقال مفاهیم بر اساس مقتضای سنی کودک»، «انتقال مفاهیم در حاشیه به جای متن پیام»،«استفاده از روش یادگیری پنهان»،« اصالت داستان زیبا و متناسب با مفهوم در نوشتن فیلم نامه»، از مهم ترین روش های انتقال مفاهیم فرهنگی و اجتماعی از طریق پویانمایی است.

1خلاصه هدف. این پژوهش با هدف طراحی و روان­سنجی ابزار استرس پس از سانحه در کودکان تحت جراحی قلب انجام شد. زمینه. بیماری­های قلبی به عنوان یکی از مسائل تهدیدکننده سلامتی و حوادث ضربه­ ای، آسیب­ های زیادی به کودکان وارد می ­سازد که یکی از آنها تجربه عمل جراحی است. لذا وجود یک ابزار استاندارد جهت ارزیابی اختلال استرس پس از سانحه در کودکان ضروری به ­نظر می­رسد. روش کار. در این پژوهش توصیفی از نوع روش ­شناختی، پژوهشگر با استفاده از چندین پرسشنامه اختلال استرس پس از سانحه، پیش ­نویس ابزار اولیه را طراحی کرد و سپس تحت بررسی 10 نفر از خبرگان، که به روش هدفمند انتخاب شدند، قرار داد تا روایی صوری و محتوایی آن انجام شود. در مرحله بعد، پرسشنامه 40 سئوالی برای تعیین روایی سازه در اختیار 200 نفر از کودکان 12 تا 18 ساله بستری که تحت عمل­ های جراحی قلب کودکان قرار گرفته بودند قرار گرفت و در نهایت، پایایی ابزار بررسی شد. نرم ­افزارهای مورد استفاده برای تحلیل داده­ ها، نرم ­افزار SPSS نسخه 24 و نرم­ افزار لیزرل نسخه 10 بودند. یافته ­ها. پس از تهیه پیش­نویس، پرسشنامه برای تعیین روایی صوری  و محتوایی در اختیار 10 نفر از خبرگان قرار گرفت. برای روایی صوری از نمره تاثیر آیتم استفاده شد و به ­دلیل مشابهت معانی، بعضی از سئوالات حذف شدند. برای تعیین روایی محتوا از دو شاخص نسبت روایی محتوا و  شاخص روایی محتوا بهره گرفته شد. طبق جدول لاوشه، سئوالات با نسبت روایی محتوای کمتر از 0/62 حذف شدند (تعداد 7 سئوال)، سئوالات با نسبت روایی محتوای بیشتر از 0/79 پذیرفته شدند، و سئوالات با نسبت روایی محتوا بین 0/70 تا 0/79 دوباره اصلاح شدند. در مرحله روایی سازه، برای اطمینان از کفایت حجم نمونه، آزمون کیسر مایر الکین (KMO) انجام شد و نتایج آزمون کرویت بارتلت معنادار به ­دست آمد (0/0001P≤). در نهایت، تحلیل عاملی اکتشافی به روش نمودار شن­ ریزه با چرخش واریماکس بر روی 40 گویه صورت گرفت و تعداد 7 سئوال با بار عاملی کمتر از 0/4 حذف گردید و در پایان، 33 سئوال باقی ماند. برای تعیین پایایی پرسشنامه به روش همسانی درونی، مقادیر آلفای  کرونباخ سئوالات، همگی بالای 0/80 بودند. همچنین، نتایج آزمون-باز آزمون برای تعیین ثبات، ارتباط معناداری میان میانگین نمره پیش ­آزمون و پس آزمون در 7 عامل پرسشنامه را تایید نمود (0/0001P≤). نتیجه ­گیری. برای دستیابی به نتایج دقیق ­تر و کامل تر در تحقیق، لازم است ابزارهای روا و پایا مورد استفاده قرار گیرند. نتایج این مطالعه استحکام ساختار عاملی و پایایی قابل قبول ابزار استرس پس از سانحه در کودکان تحت جراحی قلب در جمعیت مورد مطالعه را نشان داد. ابزار  طراحی­ شده در این مطالعه روا و پایا است و می­تواند برای تعیین استرس پس از سانحه در کودکان تحت جراحی قلب استفاده شود. به ­علاوه، نتایج پژوهش می­تواند نسبت به آگاهی بخشیدن افراد حرفه­ ای در امر استرس پس از سانحه در کودکان تحت جراحی قلب مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD (نوعی اختلال ناهمگون است که افراد در معرض تروما را تحت تاثیر قرار میدهد. اگرچه ویژگیهای تشخیصی آن در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، نسخه پنجم مجددا طبقهبندی شده است، اما این اختلال با یادآور یهای بیش از حد و ناخواسته از تروما، همچنین اجتناب از یادآورهای تروما مشخص میشود. الگوهای شناختی و خلقوخوی منفی این اختلال و ناهمگونی علایم آن در افراد مختلف حاکی از وجود مکانیز مهای متعدد مغز و اعصاب در زمینه PTSD است. تحقیقات طی چند دهه گذشته، چندین راه بالقوه برای شناسایی نشانگرهای زیستی تشخیصی برای PTSD نشان داده است. این موارد شامل سیستمهای انتقالدهنده منوآدنرژیک، محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال، مسیرهای هورمونی متابولیک، مکانیز مهای التهابی، واکنشهای سایکوفیزیولوژی و مدارهای عصبی-مغزی است. بررسی حاضر، ادبیات پژوهشی را با توجه به امیدوارکنندهترین نشانگرهای زیستی در تشخیص PTSD با تاکید ویژه بر تعامل بین تاثیرات عصبی بر خطر بیماری و پیشرفت علایم ارایه میدهد. چنین نشانگرهای زیستی به احتمال زیاد توسط مدلهای چندبعدی حاصل از توضیحات جامع فنوتیپهای مولکولی، عصبی، رفتاری و بالینی شناسایی میشوند. نتیجه گیری: بیومارکرهای تشخیص اختلال استرس پس از سانحه میتواند افقهای امیدوار کنندهای برای تشخیص و درمان به موقع این اختلال فراهم کند و ابزارهایی برای بالینگران فراهم کند تا تشخیصهای دقیقتر ی روی این اختلال هزارچهره بگذارند. همچنین ادبیات پژوهشی موجود در این زمینه میتوانند در کنار علایم PTSD به بسترهای بیولوژیکی مرتبط و اهداف مطالعات آینده خدمت کنند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رشد پس از سانحه و ابعاد آن در بیمارانی که تجربه انفارکتوس میوکارد داشتند، انجام شد.زمینه: رشد پس از سانحه، تجربه ذهنی تغییرات روانشناختی مثبت است که توسط فرد و در اثر مقابله با موقعیت های به شدت چالش برانگیز ایجاد می شود.روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در آن، 166 بیمار دارای سابقه انفارکتوس میوکارد مراجعه کننده به درمانگاه های قلب در شهرهای بناب و مراغه به روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. در این پژوهش برای اندازه گیری مفهوم رشد پس از سانحه، از ”ابزار رشد پس از سانحه“ استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، میانه، دامنه، فراوانی) و آمار استنباطی (آزمون تی، آزمون آنالیز واریانس و آزمون پیرسون) در نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده گردید.یافته ها. میانگین نمره رشد پس از سانحه در شرکت کنندگان، 68.39 با انحراف معیار بود و بیشترین نمره در بعد تغییرات معنوی به دست آمد. نتایج نشان داد نمره رشد پس از سانحه در زنان بیشتر از مردان (p=0.029) و در افرادی که کمتر از 6 ماه از وقوع انفارکتوس میوکارد آنها گذشته است بیشتر از افرادی که بیشتر از 6 ماه از وقوع انفارکتوس میوکارد آنها گذشته است (p=0.008) می باشد.نتیجه گیری: انفارکتوس میوکارد زمینه وقوع واکنش های روانی مثبت تحت عنوان رشد پس از سانحه را در بیماران مبتلا فراهم می آورد، پرستاران و سایر مسئولین می توانند از این پدیده برای تطابق با بیماری و برنامه ریزی مراقبتی استفاده نمایند.

اهداف: هدف از مطالعه حاضر استفاده از روش ترکیب مضمون برای مرور پژوهش های کیفی به منظور پاسخ به این سوال اساسی بود که فرایند رشد پس از سانحه چگونه است. مواد و روش ها: این پژوهش، کیفی و از نوع تر کیب مضمون است. در این مطالعه از 50 مقاله کیفی فارسی و انگلیسی در محدوده زمانی 10ساله، 18 مورد کاملا مرتبط، به روش مرور سیستماتیک به پژوهش راه یافتند. فرایند تحلیل استقرایی ترکیب مضمون بر اساس روش توماس و هاردن در سه مرحله کدگذاری آزاد یافته های مطالعات اولیه، سازماندهی کدهای آزاد به مضامین توصیفی و درنهایت ایجاد مفاهیم تحلیلی انجام شد. یافته ها: درمجموع پس از تحلیل نتایج پژوهش ها، سه مضمون اصلی و هفت مقوله به دست آمدند. اولین مضمون تحت عنوان واکنش به سانحه با مقوله هیجانات اولیه، دومین مضمون شروع رشد پس از سانحه با مقولات زمان و درک واقعیت و سومین مضمون تحت عنوان ظهور رشد پس از سانحه با چهار مقوله تحول فردی، اجتماعی، روانشناختی و معنوی دسته بندی شدند. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان چنین استنباط کرد که افرادی که با حوادث آسیب زا روبه رو می شوند در ابتدا هیجانات گوناگون را نشان می دهند و پس از گذشت زمان و پردازش آنچه رخ داده است، تحولاتی را در ابعاد گوناگون زندگی خود تجربه می کنند.

هدف مطالعه حاضر بررسی ویزگی های روان سنجی پرسشنامه رشد پس از سانحه شامل ضریب آلفای کرونباخ، پایایی به روش بازآزمایی، روایی همگرا و تحلیل عوامل روی نمونه ای از دانشجویان بود. در این مطالعه نمونه ای با حجم 201 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که یک حادثه استرس زا در طی 5 سال گذشته را گزارش کرده بودند، به صورت در دسترس گزینش شد و پرسشنامه های رشد پس از سانحه، مقیاس عاطفه مثبت و منفی، جهت گیری زندگی و فهرست وقایع زندگی را تکمیل کردند. تحلیل عامل به روش تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل واریماکس اجرا شد. نتایج نشان داد که ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس در حد مطلوب بود (a= 0.92). همبستگی سه مقیاس پیش بین با نمره کلی پرسشنامه رشد پس از سانحه مثبت و معنی دار بود (P<0.001). تحلیل عامل چهار عامل را آشکار کرد. این عوامل عبارت از احساس قدرت درونی، تغییر در اهداف و اولویت ها، احساس نزدیکی و صمیمیت با دیگران و تلاش برای حفظ روابط با دیگران می باشد. با توجه به نتایج می توان گفت که اعتبار حاصل از بازآزمایی و همسانی درونی و همچنین روایی آزمون در نمونه ایرانی در حد مطلوب است؛ اما عوامل زیربنایی رشد پس از سانحه در ایران متفاوت بود.

مقدمه: PTSD از جمله اختلالات مزمن و ناتوان کننده روان­, پزشکی است که براساس پنجمین راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی جزء مجموعه تشخیصی اختلالات وابسته به استرس است که می تواند پس از مواجهه با یک رویداد آسیب زا ایجاد شود. هدف مطالعه حاضر مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار و تعهد و پذیرش بر ضربه پس از سانحه و رشد پس از سانحه در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بود. روش کار: این مطالعه از نوع نیمه­, آزمایشی با دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل بود که با طرح پیش آزمون، پس­, آزمون و پی­, گیری انجام شد. جامعه آماری شامل بزرگسالان 18 تا 40 سال دارای اختلال پس از سانحه مراجعه­, کننده به مراکز روانشناختی شهر تهران در سال 1401 بود. حجم نمونه 30 نفر بود که به صورت هدفمند انتخاب و به­, صورت تصادفی­,به دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (در هر گروه 15 نفر) تقسیم شدند. گروه­, های آزمایش درمان­, های هیجان­, مدار و تعهد و پذیرش را طی 8 جلسه 90 دقیقه­, ای دریافت کردند، در حالی که گروه کنترل مداخله­, ای دریافت نکرد. برای گردآوری اطلاعات از پرسش­, نامه تنظیم رشد پس از سانحه و پرسش نامه SRS-PTSD استفاده شد. داده­, ها با استفاده از آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه­, گیری­, های مکرر تجزیه ­, و تحلیل شدند. نتایج: نتایج مطالعه حاکی از تأثیر روش هیجان­, مدار و درمان تعهد و پذیرش بر ابعاد رشد پس از سانحه و ضربه پس از سانحه بزرگسالان دارای اختلال ptsd بود (001/0>P) و میزان اثربخشی هر دو روش مشابه بود (05/0